دستگاه هایرکس ، دستگاهی ثابتی است که به دندان های فک بالا متصل شده و جهت گسترش عرضی فک بالا که به طور معمول در نوجوانان جهت اصلاح کراس بایت خلفی ( تنگی فک بالا ) مورد استفاده قرار می گیرد . برخی از بیماران نوجوان یا بزرگسالی دچار تنگی فک بالا هستند یعنی دندان های عقبی فک بالا داخل تر از دندان های عقب فک پایین قرار دارند. برای افزایش عرض فک بالا و رسیدن آن به ابعاد طبیعی در کودکان یا نوجوانان کم سن می توان از دستگاه ارتودنسی متحرک (پلاک) پیچ دار استفاده کرد.
با افزایش سن فرد یعنی در اواخر دوره نوجوانی یا در بزرگسالی ، پلاک متحرک برای حل این مشکل کارکرد ندارد.
بنابراین باید از پیچ سقف دهان در ارتودنسی موسوم به دستگاه هایرکس (Hyrax) بهره برد.
ویدئو آموزشی باز کردن پیچ سقف دهان (هایرکس)
این نوع پیچ ها فلزی بوده و به صورت ثابت در طول درمان در دهان بیمار برای چندین ماه باقی می ماند.
معمولا ۱ تا ۳ ماه دوره فعال کردن پیچ سقف دهان توسط بیمار است
و پس از آن هم حداقل به مدت ۶ ماه باید پیچ به صورت غیرفعال در دهان بماند.
برای فعال کردن پیچ هایرکس ، یک آچار مخصوص توسط متخصص ارتودنسی در اختیار بیمار قرار می گیرد.
بیمار باید هفته ای ۲ بار (با فاصله زمانی) این پیچ را در خانه باز نماید.
جهت باز کردن پیچ هایرکس به وسیله یک فلش بر روی آن مشخص شده است.
